ប្រាសាទបឹងមាលា ឬ បេងមាលា
នាគនៅអមផ្លូវចូលប្រាសាទបឹងមាលាពីទិសខាងត្បូង
ប្រាសាទបឹងមាលា (ឈ្មោះមានសរសេរក្នុងឯកសារអរិយធម៌ខ្មែរ) ឬ បេងមាលា (ឈ្មោះមានសរេសរនៅតាមបង្គោលគីឡូម៉ែត្រនៅតាមផ្លូវឆ្ពោះទៅកាន់ ប្រាសាទ) មានន័យថា... “បឹងឈូក” ។ តាមសៀវភៅអរិយធម៌ខ្មែររបស់សាស្ត្រាចារ្យត្រឹង ងា បានឲ្យដឹងថា មុននឹងកសាងប្រាសាទអង្គរវត្តប្រកបដោយប្លង់ដ៏ល្អវិចិត្រ ស្ថាបត្យករខ្មែរបានសាកល្បងសាងប្រាសាទបឹងមាលាដែលមានប្លង់ដូច អង្គវត្តដែរ ក៏ប៉ុន្តែប្រាសាទបឹងមាលានេះសង់នៅលើដីរាបស្មើ ។
ខ្ញុំតែងតែមានបំណងទៅទស្សនា ប្រាសាទបឹងមាលាដោយផ្ទាល់ ដើម្បីពិនិត្យមើលពីភាពដូចគ្នានៃប្រាសាទនេះទៅនឹងប្រាសាទ អង្គរវត្ត ។ ប៉ុន្តែ កម្រនឹងមានឱកាសណាស់ព្រោះប្រាសាទនេះស្ថិតនៅឆ្ងាយពីទីរួមខេត្ត សៀមរាបពេក ។ លុះដល់ថ្ងៃទី២២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០៩ ខ្ញុំបានសម្រេចចិត្តជិះម៉ូតូប្រមាណជាង៧០គីឡូម៉ែត្រដើម្បីទៅកាន់ ទីប្រាសាទ ដោយធ្វើដំណើរតាមផ្លូវជាតិលេខ៦ពីសៀមរាបទៅភ្នំពេញ និងបត់ឆ្វេងតាមផ្លូវមួយនៅជាប់នឹងផ្សារដំដែក ។
ផែនទីផ្លូវទៅកាន់ប្រាសាទបឹងមាលា
ប្លង់នៃប្រាសាទបឹងមាលា (បែរមុខទៅទិសខាងកើត)
ប្លង់នៃប្រាសាទអង្គរវត្ត (បែរមុខទៅទិសខាងលិច)
ប្រាសាទបឹងមាលាត្រូវបានសាង់សង់នៅ លើផ្ទៃដីប្រមាណ១គីឡូម៉ែត្រការ៉េ (ទំហំប្រាសាទ ១៨១ x ១៥២ ម៉ែត្រ) មានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ បច្ចុប្បន្ន គេអាចចូលទៅកាន់តួប្រាសាទតាមឃ្លោងទ្វារទិសខាងត្បួង ។ នៅពេលចូលទៅដល់ ខ្ញុំមានការស្រងាកចិត្តជាខ្លាំងដោយបានឃើញប្រាសាទទាំងមូលរលំ បាក់បែកអស់ស្ទើរតែ១០០ភាគរយ និងមានដើមឈើ និងវល្លិ៍ដុះពាសពេញ រកមើលរូបរាង និងទ្រង់ទ្រាយពុំយល់ ខុសស្រឡះពីអ្វីដែលខ្ញុំបានរំពឹងទុក ។ កុំតែបានក្មេងៗនៅទីនោះនាំចូល ឱន លូន តាមប្រហោងប្រគាបប្រគងនៃថ្មសិលាបាក់ធ្លាក់ ខ្ញុំប្រាកដជាមិនហ៊ានចូលឡើយ គឺប្រហែលបានត្រឹមតែដើរតាមស្ពានឈើដែលគេសាងឡើងដើម្បីឲ្យដើរ ទស្សនាប្រាសាទតែប៉ុណ្ណោះ ។
តាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានរស្មីកម្ពុជាកាល ពីថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៣ ប្រាសាទបឹងមាលា ឬ បេងមាលាដែលស្ថិតនៅចម្ងាយប្រមាណ៤០គីឡូម៉ែត្រពីព្រះរាជធានីសៀមរាប អង្គរ គឺទីនោះហើយដែលជាលំនៅស្ថានចុងក្រោយបំផុតរបស់ព្រះបាទ សុរិយាវរ្ម័នទី២ នៅមុនពេលព្រះអង្គសោយទីវង្គត ។ ប្រាសាទនេះឯងដែលមានតម្កល់មឈូសមួយ បែរមុខទៅទិសខាងកើត ។
លោក ហ្សកសេដេស ដែលជាប្រវត្តិវិទូជនជាតិបារាំងម្នាក់ដ៏ចំណានបានបង្ហាញពីជីវចល និយមនៃប្រាង្គប្រាសាទបុរាណខ្មែរជាច្រើន ។ ប៉ុន្តែរាល់ស្នាដៃរបស់ប្រវត្តិវិទូនេះ បានសរសេរជាភាសាបារាំងមានរយៈពេល៧០ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ។ ដោយសារអ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រជាជនជាតិបរទេស និងសរេសេរជាភាសាបរទេសអំពីប្រវត្តិសាស្ត្របុរាណខ្មែរដូចនេះហើយដែល នាំដល់ភាពស្រពេចស្រពិលចំពោះមហាជនខ្មែរ ។ ការពន្យល់បកស្រាយពុំមែនជាអក្សរសាស្ត្រជាតិខ្មែរនេះហើយដែលបង្ក ឲ្យឃើញថា ប្រសាទខ្មែរនៅតែបង្កប់ភាពអាថ៌កំបាំងនៅឡើយ ។
នៅឆ្នាំ១៩៣៣ លោកហ្សកសេដេសបានបោះពុម្ពលើកឡើងនូវវត្ថុតាងជាច្រើនដែលក្នុងនេះ ការរកឃើញក្ដារមឈូសថ្មនៅប្រាសាទបឹងមាលា ។ តាមហេតុផលដ៏ត្រឹមត្រូវនៃការស្រាវជា្រវយ៉ាងយូរ និងល្អិតល្អន់ លោកបានសន្និដ្ឋានថា ដោយសារការគោរពសក្ការៈបូជាដល់បុព្វការីជនដែលស្ថិតក្រោមរូបភាព ព្រះអាទិទេព ទើបជាមូលហេតុនៃការសាងសង់ប្រាសាទតូច‑ធំជាច្រើននៅក្នុងអតីត ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។
ទោះបីជាមានលទ្ធផលល្អក្នុងការសរសេរដោយការ ស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកប្រាជ្ញជនជាតិបារាំងខាងលើក៏ដោយ ក៏មហាជនខ្មែរជាច្រើននៅតែពុំបានយល់ដឹងទេ ។ ដោយហេតុថា រាល់អត្ថបទស្រាវជ្រាវគឺជាភាសាបារាំងដែលមិនបានធ្វើឲ្យមហាជន ខ្មែរបានយល់ដឹងពីប្រភពប្រាសាទឲ្យបានស៊ីជម្រៅ ។
ក្នុងន័យខាងលើនេះ លោកបណ្ឌិតមីសែល ត្រាណេ អ្នកស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ បានមានប្រសាសន៍ថា យើងរម្លឹកការជួបប្រទះជាថ្មីឡើងវិញនូវតួនាទីសំខាន់នៃប្រាសាទ បុរាណខ្មែរ ពិសេសប្រាសាទបេងមាលា ឬបឹងមាលា ។
លោកបណ្ឌិតបានឲ្យដឹងបន្តថា តាមការស្រាវជ្រាវនៅក្នុងបរិវេណប្រាសាទបេងមាលាដែលសាងសង់ឡើងដោយ ព្រះបាទសុរិយាវរ្ម័នទី២ បានរកឃើញមឈូសថ្មមួយ ។ ប្រាសាទនេះមានមុខបែរទៅទិសខាងកើតស្ថិតនៅត្រង់ផ្លូវបំបែកទៅកាន់ រាជធានីកោះកេរ និងព្រះខ័នកំពង់ស្វាយ ។
ការប្រទះឃើញមឈូសថ្មនៅក្នុង បរិវេណប្រាសាទបេងមាលានេះ និងតាមអត្ថន័យចុងក្រោយបានបង្ហាញឲ្យដឹងថា ប្រាសាទបេងមាលាដែលស្ថិតនៅចម្ងាយប្រមាណ៤០គីឡូម៉ែត្រពីរាជធានី អង្គរ ជាលំនៅស្ថានចុងក្រោយបំផុតនៃការចូលទីវង្គតរបស់ព្រះបាទ សុរិយវរ្ម័នទី២ ។ ហេតុនេះ មឈូសថ្មនៅប្រាសាទបេងមាលា គឺមឈូសសម្រាប់តម្កល់ព្រះសពព្រះបាទសរិយាវរ្ម័នទី២ ៕
ធ្វើដំណើរទៅប្រាសាទបឹងមាលា ជិតដល់ផ្លូវបំបែកទៅប្រាសាទកោះកេរ ពេលក្រឡេកទៅខាងឆ្វេងដៃ គេនឹងឃើញសំណល់គ្រឹះថ្មបាយក្រៀម ហើយនៅពីមុខនោះមានរូបព្រះគោមួយកំណាត់ខ្លួនខាងលើ និងនៅក្នុងថ្លុកក្បែរនោះ មានបំណែកថ្មភក់២ដុំដែល១ដុំមានរូបចម្លាក់អណ្ដើក
នាគនៅមុខស្ពានឆ្លងគូទឹកចូលប្រាសាទបឹងមាលា ឬបេងមាលា ពីទិសខាងត្បូង
ស្ពានឆ្លងគូទឹកទិសខាងត្បូង មើលពីខាងជើងឆៀងខាងលិច
គូទឹកប្រាសាទបឹងមាលាខាងត្បូងឆៀងខាងលិច
គូទឹកប្រាសាទបឹងមាលាខាងត្បូងឆៀងខាងកើត
តោនៅផ្លូវចូលប្រាសាទបឹងមាលាទិសខាងត្បូង ។ ធម្មតា តោមាន១គូ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននៅសល់តែ១នេះទេ
ផ្ទាំងព័ត៌មាននៅភាគខាងត្បូងនេះ មានបញ្ជាក់ពីផែនទី និងផ្ទៃក្រឡាក្នុងបរិវេណប្រាសាទបឹងមាលាទាំងមូលដែលបានបោសសម្អាតមីន រួចរាល់ដោយមជ្ឈមណ្ឌលស៊ីម៉ាក់
នាគអមសងខាងផ្លូវចូលប្រាសាទបឹងមាលានៅទិសខាងត្បូង
នាគអមសងខាងផ្លូវចូលប្រាសាទបឹងមាលានៅទិសខាងត្បូង
ចម្លាក់នាគមួយចំនួនបានបាក់ធ្លាក់ និងកប់ក្នុងដីជាយូរមកហើយ ទើបតែត្រូវបានគេគាស់យកមករៀបបន្តុបឡើងវិញ
កំណាត់ខ្លួននាគ និងកំណល់ទ្រនាគដែលគេទើបតែគាល់យកពីក្នុងដីមកវិញ
គោបុរៈខាងត្បូងនៃប្រាសាទបឹងមាលា
គោបុរៈខាងត្បូងនេះ បាក់រលំធ្លាក់ថ្មបិទផ្លូវចេញចូល ដែលគេមិនអាចប្រើសម្រាប់ចូលប្រាសាទបានទៀតទេ
គោបុរៈខាងត្បូងមើលពីទិសខាងជើង
រោងទងប្រាសាទបឹងមាលាទិសខាងត្បូង ភាគខាងកើត
ប្រាង្គស្ថិតនៅជ្រុងទិសខាងត្បូងភាគខាងកើតនៃប្រាសាទបឹងមាលា មើលពីខាងត្បូងឆៀងខាងលិច
ជណ្ដើរឈើនៅទិសខាងត្បូងត្រូវគេសង់ឡើងដើមចូលទស្សនាប្រាសាទបឹងមាលា
បណ្ណាល័យខាងកើតភាគខាងត្បូងនៃប្រាសាទបឹងមាលា
រោងទងទី២បន្ទាប់ពីរោងទងជាប់នឹងគោបុរៈនៃប្រាសាទបឹងមាលា
ចម្លាក់នៅលើផ្ដែរ និងហោជាងនៅលើទ្វារនៃរោងទងទី២ខាងកើតភាគខាងលិច
ទិដ្ឋភាពថ្មបាក់រលំធ្លាក់បិទផ្លូវចេញចូលនៅក្នុងបរិវេណប្រាសាទបឹងមាលា
ទិដ្ឋភាពថ្មបាក់រលំធ្លាក់បិទផ្លូវចេញចូលនៅក្នុងបរិវេណប្រាសាទបឹងមាលា
ឫសឈើ និងវល្លិ៍តោងព័ទ្ធប្រាសាទបឹងមាលា
ជ្រុងមួយនៃរោងទងប្រាសាទបឹងមាលា
ជ្រុងមួយនៃប្រាសាទបឹងមាលា ដែលគ្របដណ្ដប់ដោយវល្លិ៍ និងរុក្ខជាតិនានា
ផ្នែកមួយខាងក្នុងប្រាសាទ បឹងមាលា ។ ប្រសិនបើគ្មានជណ្ដើរឈើដូចនេះទេ គេពិបាកនឹងដើរទស្សនាប្រាសាទបឹងមាលាណាស់ ព្រោះមានបំណែកថ្មរលំបាក់បែកនៅពាសពេញ
ប្រាង្គកណ្ដាលនៃប្រាសាទបឹងមាលា មើលពីទិសខាងលិច ។ គេពិបាកនឹងពណ៌នាថាប្រាង្គនេះមានរូបរាងដូចម្ដេចណាស់ ឃើញតែថ្មបាក់រលំគរលើគ្នាប៉ុណ្ណោះ
ទិដ្ឋភាពមួយនៃការគ្រប់គ្រងប្រាសាទដោយរុក្ខជាតិ
សំណល់គ្រឹះ (ប្រហែលជាបណ្ណាល័យ) នៅខាងកើតមុខប្រាង្គប្រាសាទកណ្ដាល
ទ្វារបញ្ឆោតមួយនៅប្រាសាទបឹងមាលា
ទ្វារបញ្ឆោតមួយនៅប្រាសាទបឹងមាលា
ផ្លូវចូលប្រាសាទបឹងមាលាពីទិសខាងជើង មើលពីគោបុរៈខាងជើង
គោបុរៈខាងជើងនៃប្រាសាទបឹងមាលា មើលពីមុខ ។ ដូចគោបុរៈខាងត្បូងដែរ គេមិនអាចចេញចូលបានទេ ដោយសារថ្មបាក់ធ្លាក់បិទផ្លូវជិតអស់
បំណែកផ្ដែរនៅគោបុរៈខាងជើងនៃប្រាសាទបឹងមាលា
ទ្វារដំរីខាងជើងភាគខាងលិច មើលពីខាងជើងភាគខាងកើត
បណ្ណាល័យខាងកើតភាគខាងជើងនៃប្រាសាទបឹងមាលា
គោបុរៈខាងកើតនៃប្រាសាទបឹងមាលា មើលពីមុខ
ផ្លូវចូលគោបុរៈខាងកើត មើលពីគោបុរៈខាងកើត
នាគនៅមុខគោបុរៈខាងកើតនៃប្រាសាទបឹងមាលា
គោបុរៈខាងលិចនៃប្រាសាទបឹងមាលា មើលពីខាងមុខ
ផ្លូវចូលប្រាសាទបឹងមាលាពីខាងលិច មើលពីគោបុរៈខាងលិច
រូបចម្លាក់អប្សរានៅប្រាសាទបឹងមាលា ។ អប្សរាមួយនេះកប់ខ្លួនបាត់ពាក់កណ្ដាលពំនូកដីដុះឡើងខ្ពស់លុបពីលើ
រូបចម្លាក់អប្សរានៅប្រាសាទបឹងមាលា ដែលមានការតុបតែងសក់ប្លែកពីអប្សរានៅអង្គរវត្ត
រូបចម្លាក់អប្សរានៅប្រាសាទបឹងមាលា ដែលមានការតុបតែងសក់ប្លែកពីអប្សរានៅអង្គរវត្ត
រូបចម្លាក់អប្សរានៅប្រាសាទបឹងមាលា ដែលមានការតុបតែងសក់ប្លែកពីអប្សរានៅអង្គរវត្ត
រូបចម្លាក់អប្សរានៅប្រាសាទបឹងមាលា ដែលមានការតុបតែងសក់ដូចនៅអង្គរវត្ត
រូបចម្លាក់អប្សរានៅប្រាសាទបឹងមាលា ដែលមានការតុបតែងសក់ដូចនៅអង្គរវត្ត
ចម្លាក់កូរសមុទ្ទទឹកដោះនៅលើបំណែកផ្ដែរបាក់ធ្លាក់នៅមុខប្រាង្គប្រាសាទកណ្ដាល
ចម្លាក់ផ្កាភ្ញីនៅប្រាសាទបឹងមាលា
ពិធីបន់ស្រន់របស់អ្នកមានជំនឿនៅលើគំនរថ្មបាក់រលំនៅពីមុខប្រាង្គប្រាសាទកណ្ដាលនៃប្រាសាទបឹងមាលា
ខ្ទមអ្នកតានៅទិសខាងត្បូងប្រាសាទបឹងមាលា
Read more: http://choukhmer.blogsome.com/page/38/#ixzz11PDVTOGR
